4 oktober 1949

25 jul 4 oktober 1949

De troebelen te Bandjermasin:

‘We ontvingen ter inzage een aan zijn ouders gerichte brief van een soldaat in Indonesië, waarin hij een beschrijving geeft van de onlangs plaats gehad hebbende ongeregeldheden in Banjermasin.
Hij schrijft hierin o.a.:

Zuid-Borneo

is altijd al een onrustig gebied geweest met name de Oeloe Soengai, plm. 150 kilometer boven Banjermasin, waar troebelen , ook voor de oorlog, aan de orde van de dag waren.
De Bandjarees is een uiterst onbetrouwbaar sujet, lui, gemeen, en verkoopt voor geldelijk gewin z’n zaligheid als het moet. Het rampokken zit ze als het ware in het bloed. Ze hebben nu de kans van hun leven om te rampokken, moorden en stelen naar hartelust, onder het mom van de vrijheidsstrijd (merdeka). Elke nacht vinden beschietingen van ons plaats, troepen liepen in hinderlagen, kortom met de rust is het gedaan. Over eigen bevolking werd een schrikbewind gevoerd; de gevolgen hiervan waren, dat geen koelie meer voor ons werken durfde, daar ie de represailles van de andere kant vreesde. Hun leiders waren een gedroste M.P.-korporaal van ons, Hazram Basir, en een hadji. Deze lieden bewerkten de algemene politie en wisten te bewerkstellen, dat grote groepen overliepen, met wapens, auto’s en de hele verdere boel.
Zo kreeg men langzamerhand een behoorlijk legertje bij elkaar. En dit legertje nu, onder leiding van Hasram Basir, heeft het bestaan de 15de Augustus Bandjer binnen te dringen en de Tangsi Noordeinde met alle mogelijke vuurwapenen aan te vallen. Nu was het succes wel nihil,
maar het gevolg was dat de goedwillende bevolking ging merken, dat er inderdaad zoiets als een ondergronds leger bestond, en het gevolg daarvan was, dat allerlei lui, die vroeger alle dreigingen van extremistische zijde in de wind hadden geslagen, angstig werden en weigerden langer voor ons te werken. Vooral toen door de peloppers enkele van deze goedwillende lui op een gruwelijke manier vermoord werden. Dus conclusie: momenteel een grote chaos. Overal overvallen, beschietingen, rampokpartijen enz. En met dat legertje (in een gebied 15x Nederland) staan we hier machteloos tegenover. Vandaar dat een hoge piet van de T.N.I. hierheen gekomen is om met de leiders hier te praten en hen aan ’t verstand te brengen, dat ze de order ‘staakt het vuren’ moeten opvolgen, omdat Bandjer (Borneo) een van de federale staten is!
Of hij succes zal hebben, ik heb het geloof daarin verloren. In ieder geval voel ik er weinig voor om te sneuvelen voor deze voor ons toch al verloren zaak. Dit land is voor ons verloren. Onder de burgers hier heerst een wanhoopstemming en steeds worden er lui hier en daar vermoord, vorige week hier nog 2 B.P.M.-ers’.

G.d.M.:
Medewerkers van de Bataafse Petroleum Maatschappij.