4 oktober 1950

24 jul 4 oktober 1950

Strijdmacht der RI doet grote aanval op Ambon:

Volgens militaire kringen te Djakarta is Indonesië een volledige aanval tegen het eiland Ambon begonnen. Volgens genoemde kringen hebben eenheden van leger, luchtmacht en marine het eiland ingesloten en zijn militairen op enige plaatsen aan land gegaan.
De landingsoperaties zijn op 26 September begonnen, aldus vernam de politieke correspondent van Aneta in gezaghebbende kringen. Men voegde hieraan toe, dat tot op heden de operaties volgens plan verlopen. De deelnemende troepen staan onder leiding van kolonel Kawilarang. In genoemde kringen werd gezegd, ‘dat Ambon dermate geïsoleerd was, dat uitwijken van de opstandelingen uitgesloten was’.

‘Het Nederlandse volk is diep geschokt’. Dringende oproep van dr Drees op Indon. minister-president.
Minister-president dr W. Drees heeft namens de Nederlandse regering het volgende telegram gericht tot de Indonesische minister-president mr Moh. Natsir.
‘Met grote verontwaardiging nam de Nederlandse regering kennis van de militaire actie, welke door de regering van de Republiek Indonesië tegen Ambon is ingezet.
De teleurstelling over dit bericht was des te groter, omdat tot het laatste ogenblik niet slechts de hoop, maar ook de verwachting mocht worden gekoesterd, dat uw regering met het voornemen was bezield om het conflict met Ambon zonder geweld van wapenen tot oplossing te brengen.
De zending van minister Leimena rechtvaardigde deze verwachting. Ik mag niet nalaten Uwe Excellentie mede te delen, dat deze militaire actie niet alleen de Nederlandse regering, maar het gehele volk diep heeft geschokt en niet het minst hen, die gedreven door oprechte sympathie voor de nationale aspiraties van het Indonesische volk de ontwikkeling van de onafhankelijke Indonesische staat met grote belangstelling hebben gevolgd.
Het Nederlandse volk kan niet onverschillig staan tegenover deze strijd. Niet alleen is Nederland nog steeds belast met de verantwoordelijkheid voor een aantal nog niet gerepatrieerde Ambonese militairen, bij wie deze nieuwe ontwikkelingen de grootste onrust kunnen verwekken, maar vooral gevoelt ons volk zwaar de verantwoordelijkheid voor het feit, dat het door overdracht van de souvereiniteit de zorg voor het welzijn van de Ambonese bevolking uit handen heeft gegeven.
Met het oog op de ernst van de situatie, welke door deze ontwikkeling is ontstaan, acht ik het mijn plicht een openlijk persoonlijk beroep te doen op Uwe Excellentie om alsnog ertoe mede te werken, dat de strijd gestaakt en langs vreedzame weg naar een oplossing gestreefd wordt’.

Ambonavond te Amsterdam:

Voor in de druk bezochte vergadering van de stichting ‘Door de eeuwen trouw’, die gisteravond in Krasnapolsky te Amsterdam werd gehouden, het telegram werd voorgelezen, dat dr Drees heeft gezonden aan de Indonesische minister-president, besloten de 1300 aanwezigen eenstemmig een telegram te zenden aan dr Drees en de voorzitters van de beide Kamers.
In het telegram wordt grote verontwaardiging geuit over de aanval, die is ingezet tegen Ambon met materiaal, dat de Nederlandse strijdkrachten aan de RIS hebben overgedragen. Verzocht wordt stappen te nemen om aan dit bloedvergieten een einde te maken en te ijveren voor het zelfbeschikkingsrecht van een broedervolk, dat gedurende eeuwen een ontroerende trouw aan Nederland en Oranje heeft betuigd.
Luit.-admiraal C. E.L. Helfrich, een van de sprekers op deze avond, zeide dat het zijns inziens geen nut heeft zich om hulp te wenden tot de Nederlandse regering, die de Republiek Zuid-Molukken zelfs niet erkend heeft.
Hij stelde voor een beroep te doen op de publieke opinie in Amerika en Australië.
Op Amerika, omdat de goede Amerikaan zal gruwen over de naakte feiten en hij zal zich ergeren over de onjuiste voorlichting, waarvan hij de dupe werd; op Australië, omdat een blik op de kaart toont van welk belang de Zuid-Molukken naast Nieuw-Guinea voor de natuurlijke bescherming van Australië zijn.